Actief Burgerschap
Burgerschapsonderwijs gaat over het bijbrengen van en respect hebben voor de kennis van de basiswaarden van de democratische rechtstaat. In de Nederlandse samenleving staan een aantal grondwaarden en wetten centraal en leven we zoveel mogelijk op een democratische manier met elkaar samen.
Actief burgerschap is de bereidheid en het vermogen om deel uit te maken van de Nederlandse samenleving en daaraan een actieve bijdrage te leveren. De school als mini-maatschappij, met zeer uiteenlopende sociale achtergronden, is de uitgelezen plek om kinderen een democratische houding aan te leren.
Burgerschapsvorming is niet hetzelfde als sociaal emotionele vorming. Al is sociaal-emotionele vorming wel voorwaardelijk om goed mee te kunnen doen in de maatschappij. Sociale cohesie legt de nadruk op gelijkwaardigheid en gedeelde waarden ongeacht ieders achtergrond. Het gaat om het leren samenleven met elkaar.
Om een doelgerichte invulling te geven aan het burgerschapsonderwijs wordt er gebruik gemaakt van de Burgerschapsbouwstenen van het SLO.
De volgende zeven Bouwstenen komen in ieder geval aan bod op alle Leerplein055-scholen.
1. Vrijheid en Gelijkheid
De fundamentele rechten en vrijheden van de mens zoals vastgelegd in nationale en internationale wetten en verdragen (mensenrechten, kinderrechten, vrijheidsrechten).
2. Macht en inspraak
De inrichting van ons staatsbestel en de instituties, procedures en mechanismen die macht
reguleren en inspraak mogelijk maken.
3. Democratische cultuur
Omgangsvormen die door democratie worden bevorderd en die haar ook mogelijk maken:
vreedzaamheid, verdraagzaamheid, de bereidheid de ander te (h)erkennen als gelijkwaardige en op gelijke voet met hem, haar of hen te communiceren.
4. Identiteit
Manieren waarop individuen en groepen zich (willen, kunnen) definiëren en in de publieke ruimte manifesteren.
5. Diversiteit
Manieren om ervoor te zorgen dat ieder individu en elke groep gelijkwaardig kan deelnemen
aan de samenleving.
6. Solidariteit
Solidariteit en rechtvaardigheid en manieren om vorm te geven aan onze morele betrokkenheid op anderen.
7. Digitaal samenleven
De invloed van de digitalisering op burgerschap en over het bespreken van maatschappelijke
kwesties rond burgerschap in de digitale (online) wereld
Onder discriminatie wordt verstaan:
‘Elke handeling of praktijk die tot gevolg heeft, dat mensen worden achtergesteld, veroordeeld of beledigd op grond van ras, geloof, levensovertuiging, sekse, seksuele voorkeur, culturele achtergrond, sociaal-economisch milieu en fysieke verschijning’
Om discriminatie te voorkomen wordt op school:
- in de lessen aandacht besteed aan andere culturen, levensbeschouwingen en levensovertuigingen. Leerlingen leren dat mensen gelijkwaardig zijn;
- rekening gehouden met de belevings- en ervaringswereld van leerlingen van diverse afkomst;
- aandacht besteed aan het bestaan, de oorzaken en de effecten van racisme, vooroordelen en discriminatie;
- uitingen van racisme, vooroordelen en discriminatie worden bestreden;
- voorkomen dat de gebruikte methodes uitingen van vooroordelen, racisme en discriminatie bevatten.
Binnen het Jenaplanonderwijs op De Mheen heeft burgerschap een belangrijke plek; Participatie (meedenken, meebeslissen en meedoen) is een belangrijk didactisch instrument om met kinderen aan de slag te gaan. Zij oefenen in burgerschapsvaardigheden als verantwoordelijkheid nemen en meebeslissen en leren zo wat het is om actief onderdeel uit te maken van een (school)gemeenschap.